صفحه شخصی م. عمرانی   
 
نام و نام خانوادگی: م. عمرانی
استان: آذربایجان شرقی
تاریخ عضویت:  1394/03/24
 روزنوشت ها    
 

 تغییر اقلیم و زلزله ـ یادداشتی از پروفسور مهدی زارع بخش عمران

13



دیروز (سه‌شنبه، ۱۷ فروردین ۱۳۹۹) سرمقاله‌ی روزنامه‌ی «پیام ما» به موضوع مهم ارتباط تغییر اقلیم با زمین‌لرزه، به قلم پروفسور مهدی زارع، زلزله‌شناس نامدار و رییس شاخه‌ی زمین‌شناسی فرهنگستان علوم اختصاص یافته بود، که در ادامه این یادداشت از نظر شما می‌گذرد:

چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ (۲۵ آوریل ۲۰۱۵)، زمین لرزه‌ای به بزرگی ۷.۸ نپال را لرزاند و باعث کشته شدن ۹ هزار نفر، خرابی بخشی از پایتخت و تخریب روستاها و زمین‌لغزش‌های متعدد شد. آب – کاربردها و اثرات آن – موضوعاتی مکرر در نپال پس از زلزله است. جنگل‌زدایی از جذب آب و نگهداری خاک با ریشه‌های درختان جلوگیری کرده و در نتیجه به زمین‌لغزش و جاری شدن سیلاب کمک می‌کند. با این حال، نپالی‌ها به استفاده از چوب برای سوخت وابسته‌اند و با ادامه این روند تخریب محیط ادامه دارد. فصل باران‌های موسمی که از خرداد آغاز می‌شود، با کمک به رخداد زمین‌لغزش و جاری شدن سیلاب، مشکلات پس از زلزله در نپال را افزایش داد. این اثرها باعث ناامنی غذایی شد که بر سلامتی و معیشت نپالی‌ها اثر داشت. زلزله و تغییرات آب و هوایی باعث شده است که دریاچه‌های یخبندان بیشتر در معرض طغیان سیلابٍ ناشی از ذوب یخچال‌ها قرار بگیرند که باعث نابودی روستاها و زیرساخت‌های پایین دست می‌شود. متاسفانه، بسیاری از نپالی‌ها به دلیل مزایای اقتصادی و اهمیت فرهنگی در نزدیکی این یخچال‌ها زندگی می‌کنند. جغرافیای کوهستانی نپال دسترسی به مناطق روستایی آسیب دیده و امداد‌رسانی در برابر حوادث را بسیار دشوار کرد. جنگل‌زدایی، باران‌های موسمی و سیلاب ناشی از ذوب یخچال‌ها قبلاً وجود داشته‌اند، اما در اثر زلزله سال ۲۰۱۵ تشدید شدند و حتی رابطه‌ای بی‌سابقه بین مداخلات انسان و محیط در نپال برقرار شد. خوشبختانه، نپالی‌ها با مشارکت فعال در بهبود این مسائل از طریق برنامه‌های ابتکاری از جمله جنگل‌داری محلی و کاهش خطر سیلاب ناشی از ذوب یخچال‌ها مبتنی بر مشارکت مردمی، انعطاف‌پذیری واقعی نشان داده‌اند.

نپال دارای چشم انداز طبیعی منحصر به فردی است و در دامنه کوه‌های هیمالیا است. نپالی‌ها برای کسب کار و اشتغال به گردشگری و کشاورزی متکی هستند. اما در درجه اول مردم فقیری هستند. بسیاری از نپالی‌ها از چوب جنگل‌های خود به عنوان سوخت استفاده می‌کنند، زیرا اقتصادی‌ترین گزینه است. برای حفظ این منابع مهم جنگلی، دولت نپال در سال ۱۹۵۷، به عنوان یک اقدام نظارتی، جنگلداری محلی را ایجاد کرد. با این وجود، جنگل‌زدایی ادامه داشته و احتمال زمین‌لغزش را افزایش می‌دهد. باران موسمی برای آبیاری، کشاورزی و امنیت غذایی مهم است. با این حال، تغییرات اقلیمی باعث ایجاد فصلی نابسامان موسمی شده و باعث خسارت و تأخیر در برداشت بسیاری از کشاورزان نپالی شده است. به طور مشابه، طغیان دریاچه یخبندان، در اثر تغییرات اقلیمی افزایش پیدا می‌کند و بر معیشت و کشاورزی نپال اثر می‌گذارد.

تأیید اهمیت محیط برای نپال اهمیت فرهنگی و معنوی محیط زیست است. یک اعتقاد اصلی در آیین هندو این است که «طبیعت را نمی‌توان نابود کرد بدون اینکه بشریت خود را از بین ببرد»، بر این اساس روش دخالت در طبیعت مستقیماً بر کارما تأثیر می‌گذارد. جنگل‌زدایی، باران‌های موسمی و سیلاب ناشی از ذوب یخچال‌ها موضوعات محیط زیستی هستند که به طور مداوم نپال را آزار می‌دهند. با این حال، اثرات تغییر اقلیم و زلزله ۲۰۱۵ به سرعت در حال تخریب یک چشم انداز طبیعی حساس است. نپال به دلیل داشتن محیط زیبا، چشم انداز تماشایی کوهستانی و نمایش ایده‌آل زندگی سنتی روستایی شهرت دارد، اما این تصویر گمراه کننده است. جمعیت روستایی نپال با وجود درآمد این کشور از گردشگری و کمک‌های خارجی، فقیر است. زمین اساساً تنها منبعی است که آنها می‌توانند بر آن کنترل داشته باشند. با این حال، مسائل محیط زیستی و تغییرات آب‌وهوایی و همچنین زمین‌لرزه ۲۰۱۵، این کنترل را به خطر انداخته است. علاوه بر این، تغییر و تخریب محیط زیست به دلیل جنگل‌زدایی، با ایجاد مشکل در رساندن کمک، مشکلات بهداشت عمومی را در نپال پس از زلزله تشدید کرده است.

برای درک بهتر اثرهای ایجاد شده در مسائل محیط زیستی در نپال باید بتوان به این سوال‌ها پاسخ داد: آیا در جنگل‌زدایی، می‌توان تعادل بهتری بین حفاظت از محیط زیست و دسترسی مردم نپال در روستاها به سوخت پیدا کرد؟ مردم فقیر و روستایی نپال معمولاً به خاطر صرفه جویی سوخت‌های بیولوژیکی را با روش‌های آشپزی ناامن مورد استفاده قرار می‌دهند. این پویایی و انطباق طبیعی، آیا ایمن و به لحاظ انسانی بهینه است؟ فصل باران‌های موسمی یک اتفاق سالانه است، با این وجود در سال‌های اخیر، به دلیل تغییرات اقلیمی فصلی نامنظم و غیرقابل پیش بینی شده است. مردم نپال برای آماده سازی بهتر خود در برابر مشکلات احتمالی ناشی از باران‌های نامنظم و شدید موسمی چه کاری می‌توانند و باید انجام دهند؟ چگونه فرهنگ و انگیزه‌های اقتصادی نپالی‌ها را که در کنار دریاچه‌های یخچال طبیعی زندگی می‌کنند را محترم بداریم و از آنها در حالی که از آنها در برابر سیلاب ناشی از ذوب یخچال‌ها محافظت کنیم؟ چگونه جامعه جهانی را درگیر مراقبت از سیلاب ناشی از ذوب یخچال‌ها کنیم وقتی از نظر جغرافیایی، جوامع و افراد فقیر و دورافتاده در کوهستان‌های نپال در معرض آنها هستند؟


برگرفته از: وبگاه روزنامه‌ی «پیام ما»
ـ فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 1987 روزنامه‌ی «پیام ما» که یادداشت بالا در صفحه‌های 1 و 7 آن درج شده، این‌جا در دسترس است.

چهارشنبه 18 فروردین 1400 ساعت 13:18  
 نظرات